Το Θέατρο στο Φάσμα του Αυτισμού 

Είναι γνωστό ότι το φάσμα του αυτισμού χαρακτηρίζεται γενικά από ποικίλες διαφορές σε τομείς κοινωνικής επικοινωνίας, περιορισμούς σε ενδιαφέροντα και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Τα άτομα που ανήκουν στο φάσμα συχνά διδάσκονται ατομικά καθημερινές δεξιότητες τόσο σε κοινωνικό όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο, μεταβαίνοντας σταδιακά από τις σταθερές έννοιες που γνωρίζουν και προτιμούν σε άλλες πιο αφηρημένες, γενικές και λιγότερο σταθερές. Μέσα από τη θεατρική δραστηριότητα το άτομο δοκιμάζει να διαχειριστεί φανταστικούς/πλαστούς ρόλους και καταστάσεις οι οποίοι συχνά αντικατοπτρίζουν την ίδια την καθημερινότητα που βιώνει. Δουλεύοντας σε ζευγάρια ή μικρές ομάδες, παιδιά 6 ετών και πάνω, δύνανται να μάθουν άμεσα και βιωματικά τεχνικές κοινωνικής επικοινωνίας, επίλυσης προβλήματος, ευελιξίας και αποδοχής της άποψης του άλλου μέσα από οργάνωση και έκφραση των προσωπικών τους ιδεών, του διαλόγου και της συνεργασίας με το σύνολο.

Είτε πρόκειται για θεατρική ομάδα, εργαστήρι ή ομάδα θεραπείας, οι εμπλεκόμενοι καταπιάνονται ενεργά με εργαλεία που περιλαμβάνουν το κοινωνικό και συμβολικό παιχνίδι καθώς και τη δυναμική ανάληψη ρόλων τόσο κατά την οργάνωση της εκάστοτε διαδικασίας όσο και κατά την εκτέλεση αυτής. Κατά τις συναντήσεις/συνεδρίες της ομάδας υπάρχει η δυνατότητα εξερεύνησης και διεύρυνσης πιθανών ψυχολογικών αλλά και συμπεριφορικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα μέλη της ομάδας ενώ παροτρύνεται η εύρεση λειτουργικών μορφών έκφρασης και συνδιαλλαγής μεταξύ των εμπλεκομένων.

Μέσα λοιπόν από το παιγνιώδες περιβάλλον και την ελεύθερη έκφραση που παρέχει η θεατρική πραγματικότητα, τα μέλη της ομάδας συνάπτουν νέες σχέσεις με το σύνολο εξασκώντας και ελέγχοντας τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους. Με τη χρήση μιμητικών τεχνικών, το άτομο δύναται να μειώσει τις πιθανές στερεοτυπικές του αντιδράσεις, να καλλιεργήσει στοιχεία προσωπικής και κοινωνικής ταυτότητας, να δεχθεί αλλά και να παράσχει αυθόρμητη βοήθεια, να ελέγξει τα αρνητικά του συναισθήματα καθώς και να διοχετεύσει λειτουργικά τα συναισθήματά του μέσω αυτοσχεδιασμών ή ασκήσεων της ομάδας, ενισχύοντας παράλληλα την ενσυναίσθησή του. Έχοντας ολοκληρώσει αυτή την πρώτη φάση μπορούμε να πλέον να θέσουμε στην ομάδα αντιμιμητικές μεθόδους σκηνογραφίας όπου θα διερευνηθούν νέες πιο αφηρημένες και αυτοσχεδιαστικές μορφές προσωπικής έκφρασης. Εμπλουτίζοντας τις διαδικασίες με ολοένα αυξανόμενη προτροπή για πρωτοβουλία και ασφαλή έκθεση, το άτομο με αυτισμό αυτονομείται και ενισχύεται άμεσα ενώ παράλληλα γενικεύει τα βιώματά του από την ομάδα στην καθημερινή του ζωή.

Πηγή: Drama and Autism, Carmel O’Sullivan, Trinity College Dublin