PRIMAVERA
“Η αλληγορία της Άνοιξης”
«Η Άνοιξη» ή «Primavera», επίσης γνωστή ως «Η Αλληγορία της Άνοιξης» είναι ένα έργο τέμπερας μεγάλων διαστάσεων (203×314 cm) του διακεκριμένου καλλιτέχνη της Ιταλικής Αναγέννησης, Σάντρο Μποτιτσέλλι και χρονολογείται περίπου το 1478 μ.Χ.
Εκείνο που χαρακτηρίζει τον πίνακα πάνω απ’ όλα είναι η κίνηση. Μια κίνηση που συναρπάζει με την αρμονία της και τις χορευτικές σχεδόν φιγούρες των σωμάτων. Κίνηση είχαν και τα έργα του Μιχαήλ Άγγελου, κίνηση όμως επική, σχεδόν τιτανική, ενώ εδώ επικρατεί ασυγκράτητος λυρισμός.
Κάτω από τον γαλάζιο ουρανό εμφανίζονται εννέα φιγούρες συμμετρικά τοποθετημένες μέσα σε έναν κήπο, ενώ το έδαφος είναι λιβάδι με πλούσια συλλογή από λουλούδια( Έχουν αναγνωριστεί πάνω από 90 διαφορετικά είδη λουλουδιών απο βοτανολόγους
Χαρακτηριστικό γνώρισμα του πίνακα είναι η ανάγνωσή του από τα δεξιά προς τα αριστερά, το οποίο επιβεβαιώνεται από την τοποθέτηση των μορφών.
Μελετώντας τον από δεξιά προς τα αριστερά βλέπουμε:
• Το Θεό Ζέφυρο να φυσά ελαφρά, κρατώντας στα χέρια του μια γυναικεία φιγούρα.
• Την νύμφη Χλωρίδα ,την οποία κρατά ο Ζέφυρος
• Την θεά των λουλουδιών και της Άνοιξης, Φλόρα.
• Στο μέσον η Θεϊκή Αφροδίτη στέκεται μπροστά από θάμνο μυρτιάς, επιβλέποντας τα γεγονότα.
• Ο μικρός θεός Έρωτας πετά πάνω από την θεά έχοντας τα μάτια του δεμένα σκοπεύοντας με το τόξο του.
• Οι τρεις γυναικείες φιγούρες που λικνίζονται απαλά και φορούν εντυπωσιακά πέπλα με τα χρώματα της οικογενείας των Μεδίκων, αντιπροσωπεύουν τις τρεις Χάριτες.
• Ο θεός Ερμής ο οποίος βρίσκεται τελευταίος αριστερά, έχει υψώσει το Κηρύκειο διώχνοντας τα σύννεφα που εμφανίζονται, τα οποία θα μπορούσαν να κάνουν τον πίνακα σκοτεινό.
ΜΟΡΦΕΣ
H πρώτη μορφή που εμφανίζεται είναι ο Ζέφυρος, ο ανοιξιάτικος άνεμος που φυσά αναγκάζοντας τα δέντρα να λυγίζουν και προσπαθώντας να αγκαλιάσει την Χλωρίδα που έχει ερωτευτεί.
Από το στόμα της Χλωρίδας βγαίνουν ανθισμένοι βλαστοί και σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία είναι η θεά της βλάστησης. Δίπλα από την Χλωρίδα βρίσκεται η Φλώρα, δηλαδή η Χλωρίδα μεταμορφωμένη, η οποία είναι ρωμαϊκή θεότητα των δημητριακών. Όλες οι γυναικείες θεότητες είναι έγκυες. Ωστόσο, η Φλώρα έχει ανθίσει, επειδή ενώθηκε με τον άνεμο. Στο κέντρο του πίνακα και μπροστά από το ιερό της φυτό, τη μυρτιά, βρίσκεται η Αφροδίτη και χαιρετάει ή δείχνει τις τρεις Χάριτες που χορεύουν δίπλα της φορώντας πέπλα.
Από πάνω της βρίσκεται ο Έρωτας με δεμένα τα μάτια του και σημαδεύει τις τρεις φιγούρες με τα πύρινα βέλη του. Τις τρεις Χάριτες τις αποτελούν η Αγλαία, η Ευφροσύνη και
η Θάλεια, οι οποίες συμβολίζουν τη χάρη, την ομορφιά και την ανεμελιά.
Στο τέλος του πίνακα απεικονίζεται ο Ερμής διασκορπίζοντας τα σύννεφα με το κηρύκειό του. Οι θεότητες βρίσκονται σε έναν σκιερό κήπο πλούσιο σε καρποφόρα δέντρα, πιθανώς εσπεριδοειδή, θάμνους και άνθοι.
Η εικόνα παραπέμπει στην ερχομό της άνοιξης. Η προσπάθεια του Ζέφυρου να αγκαλιάσει την Χλωρίδα και η μεταμόρφωσή της εκφράζει την αναγέννηση της φύσης, ενώ ο συγγραφέας απεικονίζει την Αφροδίτη, τον Έρωτα και τις τρεις Χάριτες για να δηλώσει τον έρωτα και τον Ερμή που απομακρύνει τα σύννεφα για να δείξει την καλυτέρευση του καιρού και την μετατροπή των ημερών από κρύες και συννεφιασμένες μέρες σε ηλιόλουστες.
Μία διαφορετική ερμηνεία είναι η απεικόνιση των τριών μηνών της άνοιξης. Ο Μάρτιος, που είναι ο μήνας της άνθισης και των ανέμων, αποδίδεται με την απεικόνιση του Ζέφυρου, της Χλωρίδας και της Φλώρας, ο Απρίλιος, που είναι ο μήνας του έρωτα, αποδίδεται με την απεικόνιση της Αφροδίτης, των τριών Χαρίτων και του θεού έρωτα. Τέλος, ο Ερμής συμβολίζει τον Μάιο, επειδή προέρχεται από το Μαία, δηλαδή το όνομα της μητέρας του.
Επίσης, τον κόσμο του πίνακα μπορούμε να τον ονομάσουμε ως “Το Βασίλειο της Αφροδίτης”, καθώς όλες οι θεότητες συνδέονται με κάποιο τρόπο με τη Άνοιξη και η Αφροδίτη θεωρείται η θεά της. Επιπλέον, αν λάβουμε υπόψη μας την εποχή που δημιουργήθηκε ο πίνακας, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αλληγορεί την χρυσή εποχή της Φλωρεντίας, όπου σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της διαδραμάτισε η οικογένεια των Μεδίκων, ενώ μπορούμε να δούμε μία χριστιανική προσέγγιση με τις τρεις Χάριτες να εκφράζουν την Πίστη, την Ελπίδα και την Αγάπη.
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Τα συναισθήματα που μου προκαλούνται από την εικόνα είναι όμοια με εκείνα που δημιουργούνται στον καθένα μας όταν πλησιάζει ο ερχομός της Άνοιξης, δηλαδή ενθουσιασμός, ανυπομονησία και εσωτερική γαλήνη, καθώς τα έντονα χρώματα, η προσοχή στη λεπτομέρεια και τα ανθισμένα άνθη μας δίνουν μία πιστή απεικόνισή της.
Παράλληλα, ζωντανεύουν την εικόνα και δίνουν την αίσθηση ότι είσαι και εσύ είσαι μέρος του πίνακα, ενώ μπορούν να σε ταξιδέψουν στην αρχαιότητα που είναι η εποχή από την οποία επηρεάστηκε και αναφέρεται, αφού το θέμα του υποδηλώνει τη στροφή της τέχνης στον αρχαίο κόσμο στο τέλος του Κουατροτσέντο.
Ο πίνακας το 1853 μεταφέρθηκε από την πινακοθήκη των Μεδίκων στην τότε Ακαδημία των Καλών Τεχνών της Φλωρεντίας σαν θέμα μελέτης των νέων σπουδαστών. Από το 1919 βρίσκεται στην Πινακοθήκη Ουφίτσι (Uffizzi) στη Φλωρεντία, στην αίθουσα που είναι αφιερωμένη στο μεγάλο δημιουργό.
ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ!
Πηγές:
https://dromospoihshs.home.blog/2019/05/17/primavera-sandro-botticelli/