Επιτελικές δεξιότητες
Επιτελικές Δεξιότητες στην Ομάδα Κοινωνικής Επικοινωνίας: από τον “Πέτρινο Νου & το Σούπερ-Ευέλικτο” ως την επίλυση προβλημάτων σε καθημερινές καταστάσεις.
Παιδιά και έφηβοι με διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επικοινωνία και στην αλληλεπίδρασή τους με συνομήλικους τους και ενήλικες στο σχολείο και σε άλλα περιβάλλοντα (Dancan & Κlinger, 2010). Οι δυσκολίες τους που σχετίζονται με τις μειωμένες κοινωνικές τους δεξιότητες αφορούν:
- την ελλειμματική κοινωνική γνώση
- τη δυσκολία στη θεωρία του νου
- το έλλειμμα στις επιτελικές τους δεξιότητες (ελλειμματικός ανασταλτικός μηχανισμός, μειωμένη ευελιξία σκέψης, δυσκολία στην οργάνωση της συμπεριφοράς τους και δυσκολία στη διαχείριση της προσοχής και της συγκέντρωσής τους) (Guivarch et al., 2017)
Στις ομάδες Κοινωνικών Δεξιοτήτων και Κοινωνικής Επικοινωνίας στο Αλφαβητάρι, αυτή την περίοδο στοχεύσαμε σαν ιδιαίτερο στόχο για τους μαθητές μας την ευελιξία της σκέψης Προσαρμόζοντας το πρόγραμμα των Madrigal & Winner (2008), μέσα από βιωματικές διαδικασίες συζητήσαμε στην ομάδα μας τις διαφορετικές ιδιότητες που έχουν άκαμπτα υλικά όπως η πέτρα και εύπλαστα υλικά όπως η πλαστελίνη και ο πυλός. Σε δεύτερη φάση παραλληλίσαμε τα άκαμπτα υλικά και τον τρόπο που «συμπεριφέρονται» με έναν «πέτρινο νου» (rocky brain) και βρήκαμε πολλά παραδείγματα καταστάσεων από την καθημερινότητά μας που αποδεικνύουν άκαμπτη σκέψη. Αναρωτηθήκαμε αν το να μη δεχόμαστε να φάμε μία διαφορετική μάρκα μπισκότων από ότι συνήθως είναι «πέτρινη σκέψη» ή αν το να φωνάξουμε στο συμμαθητή μας επειδή δε θέλει να παίξει ποδόσφαιρο στο διάλειμμα είναι ο τρόπος που θα σκεφτόταν ένας «πέτρινος νους».
Συγκρίναμε τον ευέλικτο τρόπο σκέψης με ένα «σουπερ-ήρωα» (Superflex) που έρχεται να προτείνει λύσεις σε άκαμπτες έως τώρα προσεγγίσεις σε καθημερινά προβλήματα. Τα παιδιά ονόμασαν αυτόν τον ήρωα «Σουπερ-Πλαστελίνο», φόρεσαν την κάπα του σε βιωματικά σενάρια , προσπάθησαν μόνοι τους να σκεφτούν και να πράξουν όπως εκείνος και να περιορίσουν τις πέτρινες σκέψεις! Έτσι πρότειναν λύσεις στα σενάρια που παιζόντουσαν μπροστά τους και με αυτό τον τρόπο προσπαθήσαμε να τους οδηγήσουμε να κάνουν αναγωγές σε αντίστοιχες εμπειρίες τους στην ομάδα και στο ευρύτερο περιβάλλον τους. Κατά τη διάρκεια των ομάδων υπενθυμίζαμε ότι μπορούμε να αναγνωρίσουμε τις δικές μας «πέτρινες σκέψεις», να σκεφτούμε όπως ο «Σούπερ-Πλαστελίνος» , να τις περιορίσουμε και να πράξουμε με ευελιξία!
Madrigal, S. & Winner M. (2008). Superflex: A Superhero Social Thinking Curriculum (illustrated by K. Knopp) www.socialthinking.com.
Duncan A. & Klinger, L. (2010). Autism Spectrum Disorders Building Social Skills in Group, School and Community Settings. USA: Taylor & Francis Group
Guivarch, J., Murdymootoo, J.,Elissalde, S., Collemiche, X., Tardieu,S., Jouve, E. & Poinso. F. (2017). Impact of an implicit social skills training group in children with autism spectrum disorder without intellectual disability: A before-and-after study. Plos One: J. P. van Wouwe